Merhaba !
KitapkurduAnne Yazar ve Çizer Söyleşilerinin bugünkü konuğu Ay´daki Dede, Aramızda Beyaz Bir Çizgi, Yıldız Kuşu, Bozuk Müzik Kutusu ve son çıkan kitabı Kahraman Berber Mutsuzluğa Karşı kitaplarının yazarı Çiğdem Kaplangı.
Çiğdem Hanım farklı ülkelerde geçen renkli çocukluğunu, çocuk kitapları yazma macerasını ve yazım süreçlerini anlattı...Keyifli okumalar diliyor ve kendisine bir kez daha söyleşi için çok teşekkür ediyorum :)
İstanbul´da doğdum ama babamın işi dolayısıyla çok gezdik. 4,5 yaşındaydım İran´a gittik. Ardından Bulgaristan´a ve Kosta Rika´ya. Kosta Rika´da birinci sınıfa başladım. Arada Türkiye´ye döndük sonra, hop, kendimi Gana´da buldum. Sonra yine ver elini Türkiye. Burada Robert Kolej´e girdim, lise bitti Amerika´ya gittim. New York´ta Bard College adlı üniversitede Psikoloji okurken Latin Amerikan Edebiyatı´na odaklandım. Yine Bard´dayken çevirmen/yazar William Weaver´dan çeviri dersleri aldım. Rengarenk bir çocukluktu diyebilirim!
* Çocuklar için yazmaya ne zaman karar verdiniz? Hikayeler nasıl doğuyor yazım sürecinden bahsedebilir misiniz?
Çocuklarım olunca! Onlarla birlikte çocuk kitapları okumaya başladım. Latin Amerikan yazarlarının fantastik öykülerinden aldığım keyfe benzer bir keyif aldım çocuk kitaplarından. Ve yazmak istedim. Yazım sürecine gelince... Reklam yazarlığı geçmişimden gelen alışkanlıklarım var, disiplinliyim. Düşünün ajanslarda sabah size bir iş veriliyor ve bazen ertesi gün işi teslim etmeniz isteniyor. İş dediğim de reklam filmi senaryosu. Yaratıcı olmanız gerek. İlham gelsin diye bekleyecek zaman yok. Hoş olurdu tabii ama yok! Masaya oturup "ilham"ı çağırmanız gerek. Bir, iki, derken buna alışıyorsunuz. Çocuk kitabı yazarken de işte böyle masaya oturuyorum, ilgimi çeken konuları düşünüyor, bir tema belirliyorum. Sonrası kendiliğinden geliyor.
*Kitaplarınız arasında sizin için özel bir yeri olan var mıdır ve neden?Ay´daki Dede. Öncelikle, yazdığım ilk çocuk kitabı ve bana Ali dedemi hatırlatıyor.
*Önümüzdeki dönem için projeleriniz nelerdir ? Çocuk kitapları yazmak dışında başka bir işiniz veya meşguliyetiniz var mıdır?
On iki yaş üzeri çocukların ilgisini çekeceğini düşündüğüm bir roman üzerinde çalışıyorum. Ama hala çok işi var. Çocuk kitapları yazmak dışında, eşimle birlikte kurduğumuz Elec-Trip adlı bir müzik şirketimiz var. Reklam ve film müzikleri üretiyor, alternatif müzik albümleri çıkarıyoruz.* Yıldız Kuşu kitaplarınız içinde benim en favori kitabım oldu :) Hayatınızda bir Yıldız kuşu var mı ondan esinlendiğiniz?
:) Hayatımda bir Yıldız Kuşu olmasını çok isterdim ama yok ne yazık ki!
* Hikayelerinizi resimleyecek olan illüstratörlerin seçim aşaması nasıl oluyor yayın evi mi yoksa siz mi karar veriyorsunuz biraz bu süreçten bahsedebilir misiniz?
İllüstratörleri yayınevi belirliyor. Çizimler bana ulaştığında öyküyle örtüşmeyen bir yer var mı diye bakıyorum, varsa çizimlerde ufak düzeltilere gidiyoruz. Şanslıyım, kitaplarımda çok iyi illüstratörlerle çalışma fırsatım oldu.
* Sizce iyi bir çocuk kitabı hangi özellikleri taşımalıdır? Hem resimli okul öncesi hem de okul dönemi kitapları için yanıtlarsanız sevinirim :)
Eğitici kitapları bir yana koyarsak, çocuk ve ebeveyn merceğinden bakarak yanıtlayayım. Şu an yine çocuk olsam "Sonraki sayfada neler olacak?" dedirten kitaplar okumak isterdim. Resimli ise resimlerine bakarken heyecanlanayım isterdim. Alsın beni içine, başka dünyalara taşısın. Biri bana konuşmasın da (kitabın özelliği bu değilse tabii) yazar veya karakterler konuşurken ben kulak misafiri olayım. Kitap bana bulmacalar sunsun, önüme labirentler çizsin ve ben keyifle yolumu bulmaya çalışayım. Belki ilk okumada kaçırdığımı sonrakinde yakalarım, bana güvensin biraz. Ebeveyn olarak baktığımda ise, çocuk olan "ben"e katılıyorum. Bunların hepsi iyi bir çocuk kitabında olmalı bence. Benim kendi çocuklarıma okuma zevkini tattıracak kitaplardır bunlar. Ama başka şeylere de bakarım. Örneğin yazarın dili kullanırkenki ustalığına, yaşadığı dönemde normal karşılanan ama bugünün değerlerine ters düşen örnekler verip vermediğine, kitapta mantık hataları ve/veya ciddi yazım hataları olup olmadığına... Liste uzayıp gider. Ebeveynlik zor iş! :)
* Sizce Türkiye´de çocuk kitapları sektörü ne durumda? Sektördeki zorluklar bir yazar olarak nelerdir ?Sektör gelişmeye açık. :) Bir yazar olarak çalışmalarım sırasında çok sıkıntı çektim dersem yalan olur. Çok iyi bir yazar temsilcim ve harika bir editörüm var. Ama sektörde zorluklar bol. Neresine dokunayım bilemedim. Genel olarak şunları söyleyebilirim. Raflarda görünürlük sorunu var, illüstrasyonlarda belli kalıplara sıkışma eğilimi olduğunu düşünüyorum. Pek risk almıyoruz. Eğitici kitapların üstlendiği misyonu öykü kitaplarında da görmek isteyenlerin varlığı ise bence çok büyük dert. Ve tabii geçim konusu var. Yazarlıkla ev geçindirebilmek isterdim. Çok ama çok isterdim...* En sevdiğiniz yerli ve yabancı çocuk kitapları hangileridir? Çocuk kitabı okumaktan hoşlanır mısınız?
Çocuk kitaplarına bayılırım! Jules Verne kitapları, J. K. Rowling´in "Harry Potter" dizisi, Eleanor H. Porter´dan "Küçük Kemancı" (çocukluktan kalma bir sevgi). Ayrıca, Yekta Kopan´dan "Burun", Neil Gaiman´dan "Koralin ve Gizli Dünya", İrem Uşar´dan "Fenerden Taşınan Işık", Filiz Özdem´den "Rosros ile Zenzen", Richard Byrne´dan "Bu Kitap Benim Köpeğimi Yedi"...
* Gelecek için hayalleriniz neler?Çocuklar için yazmaya devam etmeyi düşünüyor musunuz ?
Çocuklar için yazmaya devam edeceğim tabii, etmez olur muyum! Beni mutlu eden bir işim var. Yazarken hem çocuğum hem büyük... Gelecek için hayallerim var. Mutlu olalım istiyorum aslında. İşin özü bu!
* Okullarda veya kitabevlerinde okuma ve imza günleri yapıyor musunuz ?Okullarda imza günlerim oluyor, önümüzdeki aylarda İstanbul ve Konya´da pek çok okula gidiyorum, heyecanlıyım! Bir de İstanbul Kitap Fuarı imza günüm olacak.
* Genelde kitaplarınız 5-6 yaş ve üzerine hitap ediyor, okul öncesi için yazmak gibi bir planınız var mı?Neden olmasın?
* KitapkurduAnne´den ne zaman ve nasıl haberiniz oldu? Siteyi inceleme fırsatınız oldu ise yorumlarınızı alabilirsem çok sevinirim.
Instagram sayesinde tanıdım sizi. Sitenize daha sonra girdim ve ağacın dalında, kitabına sarılmış oturan kızı görünce ilk tepkim "Ne güzel bir illüstrasyon!" oldu. Çok dinamik ve düzenli bir siteniz var. İstediğiniz başlığa kolayca ulaşabiliyorsunuz. Elinize sağlık!
Emek Yasemın